„Za Zasługi dla Pożarnictwa” - historia medalu

Medal „Za Zasługi dla Pożarnictwa” został ustanowiony przez Główny Związek Straży Pożarnych RP w 1926 roku. Odznaczenie to przyznawane jest strażakom za wyróżniającą się działalność, energiczne i planowe kierownictwo, a także bohaterstwo i odwagę podczas akcji gaśniczych i ratowniczych. Jak wyglądały początki tego odznaczenia oraz czy istnieje ono do dzisiaj?

Medal „Za Zasługi dla Pożarnictwa” – co to za wyróżnienie?

Medal „Za Zasługi dla Pożarnictwa” przyznawany jest za wyróżniającą się działalność na rzecz ochrony przeciwpożarowej. Odznaczenie może być przyznawane zarówno strażakom i pracownikom cywilnym Państwowej Straży Pożarnej, jak i instytucjom oraz organizacjom, jak np. Ochotnicza Straż Pożarna (OSP) i jej członkowie, czy osoby działające w Związku OSP RP. Wspomniane instytucje i organizacje szczebla centralnego muszą współpracować i wspierać Związek OSP RP w realizacji celów statutowych. Dodatkowo zdarza się, że wyróżnienie przyznawane jest cudzoziemcom z organizacji pożarniczych lub ratowniczych współpracujących ze Związkiem OSP RP.

Odznaczenie „Za Zasługi dla Pożarnictwa” dzieli się na 3 stopnie:

1. I stopień – Złoty Medal „Za Zasługi dla Pożarnictwa”
2. II Stopień – Srebrny Medal „Za Zasługi dla Pożarnictwa”
3. III Stopień – Brązowy Medal „Za Zasługi dla Pożarnictwa”

Wyróżnienie składa się jednak nie tylko z medalu, ale również z legitymacji lub dyplomu, które oficjalnie potwierdzają jego nadanie.

Jak wygląda odznaka „Za Zasługi dla Pożarnictwa”?

Medal „Za Zasługi dla Pożarnictwa” to krążek o średnicy 3 cm i krawędzi o szerokości 1 mm. Wykonywany jest, w zależności od rangi odznaczenia, z metalu koloru złotego, srebrnego lub brązowego. Na medalu widnieje płaskorzeźba kobiety symbolizującej boginię ogniska domowego – Hestię. Bogini stoi na liściu laurowym i opiera się o tarczę z pochodnią. W drugiej ręce trzyma natomiast liść wawrzynu z podpisem odznaki „Za Zasługi dla Pożarnictwa”. Na odwrocie z kolei widnieje orzeł jagielloński opierający się na skrzyżowanych toporkach. U góry widnieje napis „Zw. Ochotniczych Straży Pożarnych RP”.

Krótka historia medalu „Za Zasługi dla Pożarnictwa”

Medal „Za Zasługi dla Pożarnictwa” zastąpił w 1926 roku Srebrny Medal „Za Długoletnią, Nieskazitelną Służbę”. Został on ustanowiony przez Główny Związek Straży Pożarnych RP. Wyróżnienie to przyznawane było za:

• wyraźnie wyróżniającą się działalność,
• energiczne i planowe kierownictwo,
• bohaterstwo i odwagę podczas akcji gaśniczych i ratowniczych.

Co ciekawe, odznaczenie to, bez względu na stopień mogło być przyznawane nawet kilka razy tej samej osobie. W roku 1939 wraz z wybuchem II Wojny Światowej przyznawanie odznaczeń zostało jednak zawieszone. Tradycję tę reaktywowano dopiero 18 września 1959 roku decyzją Zarządu Głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych.

Medal „Za Zasługi dla Pożarnictwa” przyznawany jest do dzisiaj. Zmieniły się jednak jego podstawy prawne. Obecnie odznaczenie nadawane jest w myśl uchwały nr 16/V/2018 Zarządu Głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP z dnia 12 września 2018. Dokument ten obowiązuje od dnia 1 stycznia 2019 roku. Ciekawostką jest, że Związek Ochotniczych Straży Pożarnych RP strażakom przyznaje też dodatkowo:

• Złoty Znak ZOSP RP,
• Medal honorowy im. Bolesława Chomicza,
• Odznakę Strażak Wzorowy, Za wysługę lat oraz Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza,
• Dyplomy uznania,
• Listy pochwalne.

Wyróżnienia te stanowią formę podziękowania za odwagę, zorganizowanie i codzienną pracę.

Fotografia jest dostępna na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Unported.