Historia Strzelców Podhalańskich
Strzelcy Podhalańscy, nazywani też potocznie Podhalańczykami to tradycyjne określenie krajowych oddziałów piechoty górskiej. Formacja ta charakteryzuje się specyficznymi elementami umundurowania jednostki, w których skład wchodzą długie peleryny i tzw. kłobuki, czyli nakrycie głowy w formie tradycyjnego góralskiego kapelusza. Lata formowania Strzelców Podhalańskich przypadają na okres I i II Wojny Światowej.
Krótka historia Strzelców Podhalańskich
Na przestrzeni lat 1918-1939 Wojsko Polskie mogło poszczycić się sześcioma pułkami Strzelców Podhalańskich, które wchodziły w skład 21 i 22 dywizji piechoty górskiej:
W okresie II Wojny Światowej zostały też kolejno sformowane:
- 1940 r. – Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich,
- 1940 r. – Batalion Strzelców Podhalańskich,
- 1943-1945 r. – pułki Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej.
Po II Wojnie Światowej dziedzictwo tradycji oddziałów pochodzących z Podhala było kontynuowane przez 5 Pułk Strzelców Podhalańskich im. gen. Andrzeja Galicy. Z kolei od 1993 roku powinność tę przejęła 21 Brygada Strzelców Podhalańskich.
Symbole Strzelców Podhalańskich
W dniu 21 czerwca 1919 roku ówczesny Minister Spraw Wojskowych zatwierdził oficjalne odznaki dla Pułków Strzelców Podhalańskich. Wśród nich znalazły się:
- Kapelusz góralski (inaczej kłobuk) – niski i okrągły kapelusz w barwach ochronnych opasany jest u oficerów podwójnym srebrnym, oksydowanym sznurkiem, a u żołnierzy sznurem bawełnianym w szarym odcieniu. Po lewej stronie sznurka umieszczone jest ciemne orle lub jastrzębie pióro. Z przodu kapelusza umiejscowiony został przepisowy srebrny, oksydowany orzełek. Wśród oficerów pod tym symbolem umieszczana jest także przepisowa gwiazdka oficerska.
- Odznaka w kształcie swastyki z gałązką jedliny o wymiarach 45 x 30 mm. Odznaka ta była noszona na kołnierzach. Wśród żołnierzy wykonywana była z białej oksydowanej blachy, a dla oficerów wykonywano ją białymi oksydowanymi nićmi.
Obecnie jako symbol Strzelców Podhalańskich uznawania jest szarotka alpejska, którą umieszcza się na mankietach kołnierza lub rękawach umundurowania żołnierza. W nieco zmienionej formie, ale wciąż pozostały również kapelusze góralskie, które noszą oficerzy.