Jakie są poszczególne stopnie policyjne i ich rola w hierarchii służby?

Jakie rodzaje stopni policyjnych wyróżniamy?

Aktualna hierarchia stopni policyjnych obowiązuje od 2001 roku i dzieli się na sześć korpusów. Do korpusu szeregowych należą posterunkowi i starsi posterunkowi, do korpusu podoficerów — sierżanci, starsi sierżanci i sierżanci sztabowi, do korpusu aspirantów — młodsi aspiranci, aspiranci, starsi aspiranci i aspiranci sztabowi, do korpusu oficerów młodszych — podkomisarze, komisarze, nadkomisarze, do korpusu oficerów starszych — podinspektorzy, inspektorzy młodsi, inspektorzy, a do korpusu generałów — nadinspektorzy i generalni inspektorzy. Stopnie policyjne nosi się na mundurze policyjnym w formie naramienników, co ułatwia identyfikację rangi danego funkcjonariusza zarówno innym policjantom, jak i cywilom. 

Stopnie policyjne - rodzaje i zakres obowiązków

Posterunkowi i starsi posterunkowi pełnią służbę w terenie, na patrolach, w jednostkach prewencji lub w posterunkach policji i zajmują się m.in. zapewnieniem bezpieczeństwa i porządku publicznego czy zapobieganiem przestępstwom i wykroczeniom. Sierżanci i starsi sierżanci kontrolują przestrzeganie przepisów prawa przez osoby i pojazdy, sporządzają protokoły i raporty związane z czynnościami służbowymi. Z kolei sierżanci sztabowi kierują pracą podległych im policjantów i zajmują się realizacją zadań szkoleniowych. Do obowiązków funkcjonariuszy z korpusu aspirantów należy m.in. realizacja zadań operacyjnych i zapobiegawczych, uczestnictwo w patrolach i policyjnych akcjach, wykonywanie zadań związanych z ochroną osób i mienia, kierowanie ruchem drogowym oraz zabezpieczaniem imprez masowych. 

Korpus oficerów młodszych zajmuje się planowaniem, koordynowaniem i kierowaniem działaniami policji w zakresie zapobiegania przestępczości i ochrony bezpieczeństwa publicznego, przeprowadzanie kontroli i inspekcji w zakresie przestrzegania prawa oraz norm i standardów służby, a także organizowanie i nadzorowanie działań służb porządkowych oraz kierowanie pracą podległych funkcjonariuszy. Warto podkreślić, że stopnie oficerskie mogą uzyskać wyłącznie absolwenci szkół wyższych.

Korpus oficerów starszych oraz korpus generałów składają się z funkcjonariuszy, którzy mają na swoim koncie długie lata służby i duże doświadczenie w pracy na różnych stanowiskach w policji. Dlatego też ich głównym zadaniem jest podejmowanie decyzji związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa publicznego, współpraca z innymi służbami i organami państwowymi czy też przygotowywanie strategii i planów działań dla jednostek. Pełna ścieżka kariery w policji — od posterunkowego do inspektora — obejmuje okres 42 lat. 

Zmiana stopni policyjnych - kiedy może nastąpić?

Czy rodzaje stopni policyjnych przyznanych funkcjonariuszom mogą ulec zmianie? Stopnie otrzymuje się dożywotnio, ale policjanci mogą oczywiście awansować na wyższe stanowiska. Mianowanie na kolejny stopień wymaga spełnienia określonych kryteriów, takich jak staż służbowy, wyniki pracy oraz ukończenie odpowiednich szkoleń i kursów. Awanse nie są automatyczne i wymagają zarówno przychylnej decyzji bezpośredniego przełożonego, jak i pozytywnej oceny pracy i osiągnięć danego policjanta. Zwolnieni ze służby funkcjonariusze mogą posługiwać się posiadaną rangą, jednak powinni dodać określenie „w stanie spoczynku”.

W pewnych przypadkach stopnie policyjne mogą zostać także obniżone. Dzieje się to jeżeli funkcjonariusz straci obywatelstwo polskie, zostanie pozbawiony praw publicznych prawomocnym wyrokiem lub skazany na karę pozbawienia wolności za przestępstwo popełnione z motywacji zasługującej na szczególne potępienie. Policjant ma prawo odwołania się od takiej decyzji do sądu administracyjnego.